Glas

De glascollectie van het museum Grand Curtius

OPGELET: Wegens uitzonderlijke preventieve maatregelen is de permanente glascollectie van het Grand Curtius vanaf maandag 4 oktober 2021 tot nader order ontoegankelijk.

Deze exceptionele collectie bevat ongeveer tienduizend stukken waarmee de geschiedenis van dit betoverende materiaal vanaf de oudheid tot aan onze tijd getoond wordt.

De providentiële aankoop - door de Stad Luik in 1952 - van de collectie van  Armand Baar (Luiks ingenieur, overleden in 1942) zorgde voor een aanzienlijke uitbreiding van de glasafdeling, die deel uitmaakt van het Musée d'archéologie et d'arts décoratifs (Museum voor archeologie en decoratieve kunsten / Curtiusmuseum). Deze uitzonderlijke collectie bevat ongeveer 1860 voorwerpen vanaf de Oudheid tot het einde van de 18de eeuw, waaronder vele meesterwerken. De glasafdeling wordt onafhankelijk in 1959, de Stad Luik geeft het de naam Musée du Verre (Glasmuseum).
De verschillende secties omvatten: glas uit de ouheid (Egyptisch, Romeins, Midden-Oosten), islamitisch, glas uit Venetië en Venetiaans geïnspireerd glas (een van de meest uitgebreide afdelingen wat betreft kwaliteit en kwantiteit), kristal uit Engeland en de Bohemen, evenals glaswerk geproduceerd in Europa in de 17de en 18de eeuw (Luik, Nederland, Frankrijk, Duitsland, Spanje).

Vanaf de jaren ‘50 van de vorige eeuw, wordt er veel werk aangekocht en richt men zich op de samenstelling van een collectie gewijd aan de 19de en 20ste eeuw. De Belgische glaswerkplaatsen zijn goed vertegenwoordigd met glaswerk van de kristalfabriek van Vonêche, de glaswerkplaatsen van Chênée, Herbatte, Laeken, uit de centrale regio (vooral Henegouwen)… De collecties bieden ook inzicht in de successtory van de Kristalfabrieken van Val Saint-Lambert vanaf de oprichting ervan in 1826, geïllustreerd door diverse meesterwerken, zoals de monumentale vaas van de negen Provincies (1894) en de stukken in Art nouveaustijl van Léon Ledru, de ‘Crépuscule’ (‘Schermering’) vaas van Philippe Wolfers (1901), de enorme vaas van de gebroeders Muller (1906-1908) evenals de sculptuur ‘Les trompettes de Jéricho’ (‘De Jerichotrompetten’) (1972) van de Amerikaan Harvey K. Littleton, oprichter van de ‘Studio Glass’-beweging.

De periodes Art nouveau (Emile Gallé, de gebroeders Daum, de kristalfabrieken van Legras, Karl Koepping...), Art Deco (René Lalique, Charles Graffart, de glaswerkplaatsen van Scailmont,  Boom...) en de jaren ‘50 van de vorige eeuw (Scandinavisch, Duits, Oostenrijks design) zijn het meest vertegenwoordigd.  

Een fascinerend parcours gekenmerkt door creaties van illustere ontwerpers, glaskunstenaars of "designers". Glans, kleuren en originele vormen kunnen rekenen op bewondering en vreugde van de bezoekers.

Voor het kleine verhaal ...

Dit beeld, gemaakt in 1982 (zoals de beroemde "Medusa"), maakt deel uit van een van de meest typische series van meester-glasblazer Louis Leloup, geboren in Seraing in 1929.

De essentie

Commentaar van de conservator

Deze schitterende collectie glaswerk en kristal is een van de mooiste ter wereld. Deze ademt een enorme rijkdom uit, want zij bestrijkt alle perioden uit de geschiedenis vanaf de Oudheid en alle kunststijlen. Wat een weg heeft deze magische grondstof afgelegd sinds het ontstaan ervan in de het Midden-Oosten, hoogstwaarschijnlijk bij toeval. Al deze stukken zijn vervaardigd in een enorme hoeveelheid glaswerkplaatsen of ateliers gevestigd in vele landen en hebben ondanks de vele invloeden toch hun culturele identiteit weten te behouden.

We moeten ook niet vergeten dat de vervaardiging van al deze voorwerpen een enorme menselijke inspanning heeft gekost, al is het maar voor het verkrijgen van het gewenste materiaal, het blazen, de vormgeving, de decoratie, de afwerking…  Mannen, vrouwen en zelfs kinderen hebben eraan mee gewerkt, in moeilijke en gevaarlijke omstandigheden - wat vaak leidde tot vroeg overlijden - vooral in de 19de en begin 20ste eeuw in de grote fabrieken tot aan de invoering van de industriële mechanisering.

Door zijn glans, transparantie, vormdiversiteit, decoratie, kleuren, textuur en gebruikte technieken, blijft glas ons fascineren. Het begrip schoonheid is subjectief, sommige voorwerpen worden geprezen, andere verafschuwd. Desalniettemin is het glas een wonderlijk materiaal dat altijd onze blik weet te vangen.