Het Romeinse graf uit de zandgroeve in Omal

Eind juni 1862 waren arbeiders bezig met zandafgravingen in een kleine zandgroeve in Omal (Geer, Luik), waarbij ze per toeval op een of twee meter diepte grafmeubilair aantroffen van een luxueus Gallo-Romeins graf in de buurt van de oude Romeinse weg van Bavay naar Tongeren. Het graf dat op ongeveer honderd meter afstand ligt van de vier naast elkaar gelegen graftombes van Omal (fig. 1), was min of meer in noord-zuidelijke richting georiënteerd, evenals deze laatste. Misschien was de tombe oorspronkelijk bedekt door een grafheuvel,waarop een bepaalde bolling van de bodem zou kunnen wijzen.

De voorwerpen die in een groeve lagen waren in twee redelijk ver uit elkaar liggende lijnen opgesteld. Aan de ene kant lag het aardewerk, aan de andere kant potten in een koperlegering. Achterin de tombe bevond zich een koperen waskom op een dunne laag as en houtskoolresten. Daarin lagen fragmenten van grijskleurige vazen in dun terracotta. Door bestudering van het meubilair kon men dit graf situeren in de loop van de derde eeuw na Christus.

Onder de opgegraven voorwerpen bevindt zich een Mercurius fles met een lange taps toelopende nek en een langwerpige vierkant buik, in dik glas, met op de onderkant het opschrift GF / HI, waarvan de letters in de hoeken zijn geplaatst (fig. 2). De betekenis van dit merkteken is ons onbekend. Het zou kunnen duiden op de glaskunstenaar, die het glas heeft geblazen of de verkoper van het product dat in de fles zat.

Het merkteken omgeeft een centraal figuur in reliëf, die Mercurius zou kunnen voorstellen, de god van de handel die zijn naam aan dit speciale type fles heeft gegeven.

Wat erg bijzonder is, is dat de fles nog een groot deel van de oorspronkelijke inhoud bevat, een vette plakkerige oranjebruine substantie. Met een scheikundige analyse van een monster van deze kostbare substantie kunnen de verschillende componenten ervan worden bepaald; een zalf, een parfum of een farmaceutisch of medicinaal middel.

Jean-Luc Schütz

Conservator van de Afdeling Archeologie