Timpaan zei over het mysterie van Apollo

Werk dat door de Federatie Wallonië-Brussel als een schat is geklasseerd (15 september 2011)

Dit reliëf, dat vanwege de stilistische elementen kan worden gedateerd in het derde kwart van de 12de eeuw, is gedecoreerd met drie gegoten medaillons met allegorische thema's. Het middelste medaillon bevat een frontaal gepresenteerde mannelijke figuur. Met baard en keppel, moet hij de Eer uitbeelden. Hij strekt zijn rechterarm uit als gebaar van instemming, naar een geknielde man, gezien van de zijkant, de hem een beker aanbiedt en zich bevindt in de medaillon aan zijn rechterkant. Een opschrift beschrijft deze tweede figuur als Arbeid, die honing aan biedt. Een derde medaillon, symmetrisch aan de voorgaande, toont een gesluierde vrouw,  Eenzaamheid, eveneens geknield. Zij houdt twee bekers met absint in de richting van de persoon in het midden. Maar Eer keert zich duidelijk van haar af…. Het geheel beeldt het ‘Mysticum Apollinis’ uit, het ‘Mysterie van Apollo’ en wordt aangevuld met een ander opschrift waarvan de betekenis op verschillende manier is geïnterpreteerd. De compositie zou hoe dan ook een allegorie uitbeelden van Eer die Arbeid beloont, maar deze thematiek blijft een op zichzelf staand geval in de middeleeuwse iconografie. Eer zou hier dus verbonden zijn aan Apollo, de zonnegod, schenker van het licht van het verstand. Dit type iconografie laat zien dat de Luikse geestelijkheid belang hechtte aan het opnemen van het gedachtegoed uit de Oudheid in het intellectuele denken, waarvoor zij het onderwijs verzorgde. De aanwezigheid van talrijke allegorieën in de Maaslandse werken getuigt eveneens van aandacht voor het materialiseren van ideeën in beelden. Derhalve kan men de hypothese opwerpen, die stelt dat het reliëf, ongetwijfeld een portaaltimpaan, wellicht onderdeel is geweest van een schoolgebouw, misschien zelfs de school die hoorde bij de Sint-Lambertuskathedraal, waarvan de bekendheid verder reikte dan de grenzen van het bisdom.

Meer informatie over de Schatten van de Federatie Wallonië-Brussel

Het decreet van 11 juli 2002 maakt het mogelijk de goederen die van aanzienlijk belang zijn voor de Federatie Wallonië-Brussel als Schat aan te merken. In dit kader worden verschillende werken waarvan de artistieke kwaliteit, de zeldzaamheid of de band met de geschiedenis en de kunstgeschiedenis niet meer ter discussie staan, door deze classificatie nog versterkt. Deze erkenning maakt het mogelijk deze juweeltjes van ons artistiek en cultureel erfgoed voor het voetlicht te brengen, maar vooral ook om ze beter te beschermen, te helpen restaureren of te voorkomen dat ze naar het buitenland worden verkocht. Elk jaar worden verschillende belangrijke historische werken erkend als Schatkamer.

Een beschermd eigendom krijgt de status van "schat". Deze term vindt zijn oorsprong in het Europees recht, dat elke lidstaat de mogelijkheid biedt zijn "nationaal artistiek, historisch of archeologisch bezit" te beschermen. Deze schatten zijn dus uitgezonderd van het beginsel van het vrije verkeer van goederen binnen de Europese Unie en kunnen bij het verlaten van het betrokken nationale grondgebied aan beperkingen of verboden worden onderworpen.

Meer informatie op de website van de Federatie Wallonië-Brussel.

Année d'exécution
Art mosan, vers 1170
Lieu
Prov. de l’ancienne maison Bourdon, rue Saint-Pierre à Liège
Dimensions
113 x 232 cm