JUDAÏCA & HEBRAÏCA

De meeste stukken die van 8 juni tot 20 augustus 2012 in het  Grand Curtius in Luik te zien zullen zijn komen uit de persoonlijke collectie van Isy Halpern. Deze Luikse antiquair, een hartstochtelijk geschiedenisliefhebber, struint al meer dan dertig jaar de markten af en vanwege zijn belangstelling voor de joodse geschiedenis bezit hij inmiddels een omvangrijke verzameling voorwerpen, die door hun diversiteit en uiteenlopende herkomst, de grote momenten uit het jodendom goed kunnen weergeven, zowel de glorietijden en de bloei als de grote beproevingen.

Isy Halpern schetst de totstandkoming van zijn tentoonstelling ‘Judaïca-Hebraïca’: “Ik dacht al lang na over een dergelijke tentoonstelling. Aanvankelijk hoopte ik deze gedurende één of twee weken aan het Luikse publiek te kunnen tonen in de oude Sint-Andrékerk, op het Place du Marché. Maar toen ik mijn plan uiteenzette aan Jean-Marc Gay, de directeur van het Grand Curtius, was hij meteen enthousiast en besloot hij de tentoonstelling te organiseren in de toonzalen van zijn museum. Dinah en Maurice Korn, beheerders van het kleine Musée de la communauté israélite de Liège (MCIL) (museum van de Israëlitische gemeenschap van Luik), hebben de teksten voor de catalogus gemaakt, die door het museum wordt uitgegeven bij de tentoonstelling. Aan de bezoekers worden zowel religieuze kunstvoorwerpen als voorwerpen uit het dagelijks leven getoond, die de vele facetten van het jodendom, van de Oudheid tot de Tweede Wereldoorlog, laten zien. De stukken komen voornamelijk uit Midden- en Oost-Europa, maar ook uit Noord-Afrika, Frankrijk, de Verenigde Staten, Iran... Een onderdeel van de tentoonstelling gaat over het toerisme in Palestina ten tijde van het Ottomaanse Rijk en het Brits Mandaat”.

Een deel van de getoonde voorwerpen komt uit het kleine museum van de synagoge van Luik, maar het gros van deze ‘schat’ is het resultaat van de inspanningen van de verzamelaar, die graag in detail zijn relikwieën beschrijft, waarbij hij welbespraakt uitleg geeft over de functies, de herkomst en de historische waarde van ieder voorwerp. Zoals de typemachine, speciaal gemaakt in 1918 voor de Joodse gemeenschap van New York, of het typische strijkijzer van brons versierd met een Davidsster, vervaardigd in Polen voor 1900... of de nogal merkwaardige leeswijzer voor de Torah (yad) waarvan de holle pommel gebruikt kon worden voor het snuiven van tabak...

In zijn beschrijving van een lithografie van de Berlijnse kunstenaar Ludwig Meidner, vertelt Isy Halpern over de correspondentie tussen deze, door van Gogh en Munch geïnspireerde expressionistische schilder, met rabbijn Pinchas Kahlenberg, over de verbanden tussen de schilderkunst en de joodse orthodoxie... Als gepassioneerd verzamelaar van alles wat te maken heeft met de geschiedenis van de Joden in ons land, toont Isy Halpern met trots een exemplaar van een van de eerste uitgaven van ‘L’histoire du saint sacrement de Miracle..., (De geschiedenis van het Heilige sacrament van Mirakel...) door Steven Ydens, een “bestseller” van het antisemitisme in de 17de en 18de eeuw, een werk dat geïllustreerd is met gravures over het verhaal van de “wonderbaarlijke hosties”, die naar men beweerde gestolen waren door de Joden in Brussel in 1370, en vervolgens als relikwieën werden bewaard in de Sint-Michielskathedraal waar ze het voorwerp werden van een omvangrijke volksdevotie, die duurde tot eind 19de eeuw...

Liefhebbers van joodse liturgische kunst kunnen hun hart ophalen bij de schoonheid van het werk van ambachtslieden, makers van de geweldige voorwerpen van aanbidding, die door Isy Halpern zijn geselecteerd, wiens keuzes als verzamelaar zeker ook de harten van bibliofielen en liefhebbers van joodse moderne kunst zullen beroeren. Als resultaat van de passie van Isy Halpern, heeft de tentoonstelling Judaïca-Hebraïca ook een didactisch doel: onderschriften en panelen met uitleg geven een beschrijving van de historische context en de functies van de getoonde voorwerpen. Kortom, een relevante tentoonstelling die ons joods cultureel erfgoed eert, in het historisch hart van de ‘Vurige Stede’.